Çocuğunuz zamanının büyük bir kısmını bilgisayar oyunları oynayarak mı geçiriyor?
Oynadığı bilgisayar oyunlarında şiddet içerikli görüntüler mi var?
Bu durum çocuğunuzda şiddet eğilimi yaratır mı?
Endişelenmeli misiniz?
Kişisel bilgisayarların evlerimize girip dünyamızı değiştirmeye başladığı 1990’li yıllardan beri hayatımızın bir parçası olan bilgisayar oyunları, bazı kuşkuları da beraberinde getirdi. Özellikle çocuklarının bütün gün bilgisayarın başından kalkmadan oyun oynadığını gören ebeveynler, bu oyunların çocuklarının gelişimine zarar verip vermeyeceği konusunda endişelendiler.
Counter Strike‘in piyasaya çıktığı 2000 yılından beri bu ve benzeri, çeşitli silahlarla rakipleri öldürmeye dayanan şiddet içerikli oyunlar anne ve babaları endişelendiriyor.
Peki bu oyunlar insanlarda gerçekten şiddet eğilimini artırıyor olabilir mi?
Bilimsel çalışmalar bu konuda ne diyor?
Konu üzerine yapılan az sayıda çalışma var, yine de son dönemlerde yapılan çalışmalar meseleyi aydınlatmak konusunda bize kısmen yardımcı oluyor.
New York Üniversitesi araştırmacıları tarafından 2015 yılında yapılan ve 3000 kişinin katıldığı bir çalışma şiddet içerikli video oyunları oynayan insanların “gerçek hayatta” bu oyunlarda canlandırdıkları karakterlerin etkisi altında kalmadığını ve şiddet eğilimi göstermediklerini ortaya koymuştu. Ancak bu çalışmada deneklerin davranışları video oyunları oynadıktan hemen sonra ölçülmüştü, yani bu oyunların kısa süreli etkileri test edilmişti.
Bu alanda daha az sayıda denekle yapılan, ancak video oyunlarının insan davranışına uzun süreli etkilerini detaylı bir şekilde inceleyen yeni bir araştırma Almanya‘dan geldi. Hamburg Üniversitesi ve Max Planck Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada toplamda 77 denek üç gruba ayrıldı. Bu gruplardan ilki iki ay boyunca düzenli olarak Grand Theft Auto V isimli şiddet içeriklerinin yoğun olduğu bir bilgisayar oyunu oynadı. Başka bir grup The Sims 3 isimli şiddet içeriğinin çok az olduğu “nötral” bir oyun oynarken son denek grubu iki ay boyunca hiçbir bilgisayar oyunu oynamadı.
İki ayın sonunda bilim insanları bu denekler üzerinde deneklerin şiddet eğilimlerini inceleyen çok sayıda araştırma yürüttüler. Araştırmalardan çıkan sonuca göre şiddet içerikleri arasında önemli farklar bulunan Grand Theft Auto V ve The Sims 3 oyunlarını oynayanlar ile hiç oyun oynamayan insanların şiddet eğilimleri arasında anlamlı bir fark bulunamadı.
Bu sonuç bizi rahatlatmalı mı?
Bu sorunun yanıtı hem evet hem hayır.
Evet, çünkü şimdiye kadar yapılan araştırmalar bilgisayar oyunlarındaki şiddet içeriklerinin insanlarda şiddet eğilimlerini ne kısa ne de uzun vadede artırdığına dair hiçbir pozitif sonuç göstermedi.
Hayır, çünkü bu alanda şimdiye kadar çok az sayıda çalışma yapıldı ve yapılan çalışmaların tamamı yetişkinler üzerinde. Biliyoruz ki yetişkin beyni ile henüz gelişmekte olan bir çocuğun beyni arasında önemli anatomik ve fizyolojik farklar var ve bu farklar çocuk beyninin şiddet içeriklerinden daha fazla etkilenmesine sebep olabilir.
Çocuklar üzerinde video oyunlarına dayalı buna benzer araştırmalar yapmanın etik açıdan pek çok sakıncası olması nedeniyle şiddet içerikli bilgisayar oyunlarının çocuk beynine zarar verip vermediği sorusunun yanıtını bulmak epey zor olacak, hatta belki de hiç mümkün olmayacak.
Bu noktada akılcı bir yöntem, çocukları bu tarz oyunlardan mümkün olduğunca uzak tutmaya çalışmak ve bunun mümkün olmaması halinde en azından süre kısıtlaması koymak olabilir.
Elbette oyunları sadece çocuklar oynamıyor.
Hangimiz The Sims, SimCity, Grand Theft Auto, Counter Strike ya da Age of Empires gibi efsanevi bilgisayar oyunları başında saatler tüketmedik ki? Bilgisayar oyunlarından keyif alan bir yetişkinseniz bu yazıdan çıkaracağınız sonuç açık:
Oyuna devam!
NöroBlog’u Patreon üzerinden desteklemek için: patreon.com/NoroBlog
Anasayfamızdan daha fazla sinirbilim yazısına ulaşabilir, podcast ve videolarımıza erişebilirsiniz.
Kaynaklar ve ileri okuma:
Haber ScienceDaily.com – (2018, Ocak 16) No Evidence to Support Link Between Violent Video Games and Behavior ScienceDaily.com 16.01.2018 tarihinde erişim adresi: <https://www.sciencedaily.com/releases/2018/01/180116131317.htm>
Haber NeuroscienceNews.com – (2018, Mart 16) Daily Dose of Violent Video Games Has No Long Term Effect on Adult Aggression NeuroscienceNews.com 16.03.2018 tarihinde erişim adresi: <https://neurosciencenews.com/adult-aggression-gaming-8653/>
Görsel Freepik.com
