Canlılar alemindeki pek çok canlının insandan üstün görme yeteneklerine sahip olduğu bir gerçek. Daha önce NöroBlog’un başka makalelerinde bizden milyonlarca kat daha renkli gören canlılardan söz etmiş, gözü ve hatta beyni olmadan gören ilginç canlılardan bahsetmiştik.
Bununla birlikte insanlık olarak kendimize çok da haksızlık etmemeliyiz, çünkü konu “çözünürlük” olduğunda en tepedeyiz gibi görünüyor.
Duke Üniversitesi’nden bilim insanlarının Trends in Ecology & Evolution dergisinde yayınladıkları yeni bir makale insanların diğer canlılara kıyasla ne kadar net ve yüksek çözünürlükte görebildiğini ortaya koydu.
Yukarıdaki fotoğrafta gördüğünüz gibi insanlar diğer bazı canlılarla karşılaştırıldıklarında aradaki çözünürlük farkının HD televizyonlarla eski tüplü televizyonlar arasındaki farktan bile fazla olduğu anlaşılıyor.
Bu görüntüler elbette bu canlıların tam olarak nasıl gördüklerini gösteren, onların gözünden çekilmiş fotoğraflar değiller. Bunu yapmak teknik olarak imkansız. Bilim insanları farklı canlıların gözlerini ve görsel bilgilerini işleyen beyin alanlarını karşılaştırarak AcuityView adında bir bilgisayar programı geliştirmişler ve bu sayede her canlının nasıl gördüğüne dair “eğitimli tahminler” (educated guess) yürütmüşler. Bu anlamda görüntülerde yüksek bir doğruluk payı olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Peki nasıl oluyor da dünyayı bu kadar düşük çözünürlükte gören bir sinek onu yakalamaya çalıştığınızda bunu henüz ilk milisaniyelerde anlayarak uçup sizden uzaklaşabiliyor?
Sorunun yanıtı “görme yeteneğini iyi yapan etmenlerin sadece renkli ve yüksek çözünürlükte görmek” olmamasında. Görme konusunda en önemli kabiliyetlerden biri de “hareketi algılayabilme” yeteneğidir. Hareketi hızlı ve doğru algılayabilmek doğadaki canlıları avcılarına karşı koruyan en önemli silahlardan biridir ve bazen yüksek çözünürlüklü görmekten bile önemlidir. İnsan beyninde de “hareketi algılamaktan sorumlu” bir beyin bölgesi olsa da sinekler bu konuda açıkça bizden üstündür.
Göz, görmek ve görüntünün beyinde işlenmesi sinirbilimin en karmaşık konuları. Bu alandaki yeni gelişmeleri sizlerle paylaşacağız.
NöroBlog’u Patreon üzerinden desteklemek için: patreon.com/NoroBlog
Kaynaklar ve ileri okuma:
Makale Trends in Ecology & Evolution
Haber Discover Blog
Kapak görseli Freepik.com
Anasayfamızdan daha fazla sinirbilim yazısına ulaşabilir, podcast ve videolarımıza erişebilirsiniz.
