Papağanların Yüksek Zekasınının Kaynağı Ne?

Okuma Süresi 2 Dakika

Araştırmacı Cristian Gutierrez-Ibanez’e göre “Papağanlar primatlara benzer şekilde ancak onlardan bağımsız olarak, beyin korteksini ve beyinciği birbirine bağlayan genişletilmiş bir alan geliştirmişler.”

Kanada’da bulunan nörobilimciler papağanların etkileyici zekasından sorumlu sinir devresini belirlediler.

Bu devre, primatlara gelişmiş zekalarını sağlamasıyla bilinen ve yakınsak evrimin bir örneği olan sinirsel yapı ile aynı.

University of Alberta‘nın psikoloji departmanında doktora sonrası araştırmacı Cristian Gutierrez-Ibanez şöyle diyor: “Primat zekasında büyük rol oynayan bir beynin bölgesi pontin çekirdek olarak adlandırılıyor. Bu yapı beynin en büyük iki bölgesi olan, üst düzey süreçleri ve gelişmiş davranışları sağlayan, kortex ve beyincik arasında bilgi transferi yapıyor.”

Scientific Reports dergisinde ayrıntıları verilen bu bulgular, insan zekasının sinirsel köklerine dair içgörüler sunabilir.

Gutierrez-Ibanez’e göre “İnsanlarda ve primatlarda, pontin çekirdekler diğer memelilere nazaran daha büyük. Bilişsel yeteneklerimize bakınca bu bir anlam ifade ediyor.”

Kuşların beyinleri nispeten daha küçük pontin çekirdeklere sahip, fakat medial spiriform çekirdek olarak adlandırılan başka bir bölge kuşların korteksi ve beyinciği arasında gelişmiş bir bağlantı sağlıyor.

Beynin farklı bir bölgesinde bulunsa da, medial spiriform çekirdek (SpM), küçük pontin çekirdeklere benzer şekilde çalışıyor.

Figure 1

Araştırmacı Doug Wylie “Korteks ve beyincik arasındaki bu döngü gelişmiş davranışların planlanması ve uygulanması için önemlidir” diyor.

Bilim insanları, papağanlara ek olarak tavuklar, baykuşlar ve su kuşları da dahil olmak üzere 98 farklı kuş türü arasında SpM’nin büyüklüğünü araştırdı ve papağangillerin, beyinlerinin büyüklüğüne nazaran, önemli bir şekilde daha büyük medial spiriform çekirdeklere sahip olduklarını buldular.

Gutierrez: “SpM (medial spiriform nucleus) papağanlarda çok büyük. Aslında bu, papağanlarda tavuklar gibi diğer kuşlardan iki ila beş kat daha büyük. Papağanlar primatlara benzer şekilde bağımsız olarak, korteksi ve beyinciği birbirine bağlayan genişletilmiş bir alan geliştirmişlerdir. Bu, papağanlar ve primatlar arasındaki yakınsamanın başka bir etkileyici örneği.” diyor.

Araştırmacıların iddiasına göre bu gelişmiş bölge, papağanlar tarafından sergilendiği gözlenen özfarkındalık ve araç kullanma yeteneklerinin kaynağı olabilir.

Bu keşif, bilim insanlarına pontin çekirdeğin insan beynindeki rolünü daha iyi anlamada yardımcı olabilir.

Gutierrez: “Bu, pontin çekirdeğe dayalı benzer sürecin insanlarda nasıl gerçekleştiğini incelemek için mükemmel bir yol sunabilir. İnsan beyinlerinin nasıl çalıştığını daha iyi anlamak için bize bir yol gösterebilir.” diyor.

Çeviren: Mehmet Akif Elen

NöroBlog’u Patreon üzerinden desteklemek için: patreon.com/NoroBlog


Kaynaklar ve ileri okuma:

Haber United Press International

Makale Scientific Reports

Görsel Makaleden alınmıştır.

Kapak Görseli Freepik.com


Yazı ilk olarak 3 Temmuz 2018 tarihinde United Press International sitesinde İngilizce olarak yayınlanmış ve NöroBlog ekibi tarafından Türkçe diline çevrilerek yayınlanmıştır.

NöroBlog Podcast 19. Bölüm: Büyük Beyin / Yüksek Zeka

Anasayfamızdan daha fazla sinirbilim yazısına ulaşabilir, podcast ve videolarımıza erişebilirsiniz.