Küllüğün veya saç yanmasının pis kokusunu düşünün. Şimdi de bu kokuların hayatınızın her anında olduğunu, ancak belirli bir kaynağının olmadığını…
Bir araştırmaya göre 40 yaşın üzerindeki her 15 Amerikalı’dan biri bu hayali kokularla yüzleşiyor. Araştırma, hayali kokuların sırrını açığa çıkaracak yeni araştırmalara önayak olmayı hedefliyor. Çalışma, Ulusal Sağlık Örgütü’ne (NIH) bağlı Ulusal Sağırlık ve Diğer İletişim Bozuklukları Enstitüsü (NIDCD) Epidemioloji ve Biyoistatistik Programı’ndan doktor Kathleen Bainbridge tarafından yürütüldü. Bainbridge ve ekibi 40 yaş üstü 7,417 katılımcının verilerini değerlendirdi.
“Önemli olmasına rağmen koku duyusundaki problemler genelde gözden kaçırılıyor. Fakat bu problemler iştahı, yemek seçimini, gaz ve benzeri tehlike sinyallerinin saptanmasını etkileyebilir” diyor NIDCD’nin başkanı doktor Judith A. Cooper. Ayrıca araştırmanın yürütücülerinden klinik tıp profesörü Donald Leopold çalışmalarında yer alan katılımcılardan hayali kokularla cebelleşenlerin hayat kalitelerinin düşük olduğunu belirtiyor.
İsveç’te gerçekleştirilen bir diğer araştırmadaki sonuçlara göre yaş ilerledikçe hayali koku deneyimi de artıyor. Ayrıca kadınlar, erkeklere nazaran hayali koku deneyimlemeye daha yatkın. Yaş ilerledikçe koku duyusunun köreldiği bir gerçek ancak verilere göre hayali koku deneyimleme oranı 40-60 yaş aralığında en yüksek seviyede. 60 yaş ve üzerinde bu deneyim giderek azalıyor.
Yaş hayali kokulara sebep olan tek etken değil. Beyin hasarları, ağız kuruluğu, genel sağlık problemleri ve sosyoekonomik durum da etkenlerden bazıları. Araştırmacılar, sosyoekonomik durumu kötü olan katılımcıların maruz kaldığı sağlıksız çevresel etmenlerin bu duruma etki ettiğini iddia ediyorlar.
“Hayali kokuların nasıl algılandığı henüz anlaşılmış değil. Sebebi burundaki koku almaçlarının aktivitesinin normalden fazla olması veya beyindeki koku ile alakalı bölgenin çalışmasındaki düzensizlik olabilir. Atılabilecek en iyi adım bu duruma tıbbi açıklama üretmek olacaktır. Ardından da olası nedenleri ve tedavi yöntemleri tartışılabilir” diyor Kathleen Bainbridge.
Kaynaklar ve ileri okuma:
Haber Neuroscience News
Makale JAMA
Yazı ilk olarak 16 Ağustos 2018 tarihinde Neuroscience News internet sitesinde yayınlanmış ve NöroBlog ekibi tarafından kısaltılarak Türkçeleştirilmiştir.
Anasayfamızdan daha fazla sinirbilim yazısına ulaşabilir, podcast ve videolarımıza erişebilirsiniz.
