Londra Şehir Üniversitesi’nden Profesör Christopher Tyler ve ekibinin araştırmasına göre Leonardo da Vinci’nin dehasının kaynağı, bilimsel literatürde “strabismus” adı verilen ve halk arasında şaşılık olarak bilinen bir göz kusurunun seyrek görülen bir türü olabilir.
Şaşılıkta gözler, sağlıklı insanların aksine birbirinden farklı yönlere doğru bakar. Bu nedenle genellikle belirli bir anda sadece bir göz görsel uyaranları algılayıp beyne iletebilir.
Leonardo da Vinci‘nin portre ve otoportrelerini inceleyen Tyler ve ekibi, sanatçıda şaşılığın ender görülen bir türü olan “aralıklı strabismus” olabileceğine dair kanıtlar buldular.
Bu göz kusuruna sahip insanlar zaman zaman normal bir görüşe sahipken, belirli dönemlerde gözleri kayar ve şaşı hale gelirler. Şaşı oldukları zamanlarda nesnelere bakarken iki gözlerini farklı zamanlarda aktive ederek kullanabilirler. Ancak dönemsel olarak iki gözlerini aynı anda da kullanabildikleri için, derinlik algısını sağlayan stereoskopik görüşleri bozulmamış durumdadır.
Rembrandt’tan Picasso’ya birçok önemli sanatçıda aralıklı strabismus isimli bu göz kusurunun olduğu biliniyor. Tyler ve ekibine göre Leonardo da Vinci de muhtemelen bu durumdan mustaripti ve bir gözü zaman zaman dışarıya doğru bakıyordu. Bu durum, ünlü ressamın iki boyutlu nesneleri daha iyi değerlendirebilmesini sağlayarak çizim yeteneğini güçlendiriyordu.
Öte yandan Leonardo da Vinci’nin zaman zaman şaşılıktan kurtularak iki gözünü birden kullanabilmesi ve üç boyutlu görebilmesi, zaman zamansa sadece tek bir gözüyle görüp dünyayı iki boyutlu algılaması ressama üç boyutlu nesneleri iki boyuta geçirmek konusunda önemli bir görsel avantaj sağlamıştı.
Bu durumun Leonardo da Vinci’nin şaşkınlık veren dehasının tek kaynağı olduğunu söylemek zor, ancak İngiltereli bilim insanları bu iddiayla ilginç bir spekülasyon yapmış oluyorlar.
Kaynaklar ve ileri okuma:
Haber Neuroscience News
Anasayfamızdan daha fazla sinirbilim yazısına ulaşabilir, podcast ve videolarımıza erişebilirsiniz.
