Bilim insanları ilk kez farklı depresyon türlerini beyin görüntüleme yöntemleriyle sınıflayarak üç farklı depresyon türü bulunduğunu keşfettiler.
Hastaların yaşam öykülerini ve MR görüntüleme verilerini birleştiren bilim insanları, farklı depresyon türlerini yaşayan insanların beyinlerindeki fonksiyonel bağlantıların farklı olduğunu gösterdiler. Keşfedilen üç depresyon türünden birinde SSRI adı verilen ve depresyonda en çok reçete edilen ilaç grubundaki ilaçlar etki göstermiyor.
Depresyon tüm dünyada yoğun biçimde araştırılan ve üzerine sıklıkla beyin görüntüleme çalışmalarının da yapıldığı bir alan. Bu çalışmanın önemi, Japonyalı bilim insanlarının farklı depresyon türlerini ilk kez beyin yapısına ve hastanın öyküsüne dayanarak net bir biçimde sınıflandırabilmesi. Toplamda 134 denek üzerinde yapılan çalışmada deneklerin yaşam öyküleri alındıktan sonra beyinleri detaylı bir şekilde MR görüntüleme yöntemiyle tarandı. Bu verilerden çıkarılan 3000 farklı parametre incelendiğinde depresyon hastalarının üç farklı gruba ayrılabildiği görüldü.
SSRI adı verilen antidepresanların hastalar üzerinde etki edip etmemesinde beyinde angüler girus adı verilen bir bölgenin diğer beyin bölgeleriyle yaptığı bağlantıların (fonksiyonel bağlantısallığının) önemli olduğu görüldü. Beyinde dili ve sayıları işleyen, aynı zamanda mekan algısında ve dikkatte önemli fonksiyonları olan angüler girus isimli beyin alanında görülen bazı bağlantısallık patternlerine sahip hastalarda SSRI türü ilaçların etkili olmadığı gözlendi.
SSRI grubu ilaçların neden bazı hastalarda etkili olmadığı uzun zamandır yanıtı aranan bir soru. Zira bu ilaçlar depresyon tedavisinde çoğu hastada etkili ve yan etkisi görece az ilaçlar olması nedeniyle sıklıkla reçete ediliyorlar ve çoğu hastaya yarar sağlıyorlar. SSRI’ların etki etmediği hasta grubunda başka ilaç ve tedaviler denenmesi gerekiyor.
Scientific Reports dergisinde yayınlanan çalışma beyin görüntüleme çalışmalarının psikiyatrik hastalıklara bakışımızı değiştirebileceğini göstermesi açısından da ilginç. Psikiyatrik hastalıklar şimdiye kadar genellikle hastanın öyküsü, şikayetleri ve davranışlarına bağlı olarak; yani “klinik” olarak sınıflandırıldı. Bu ve benzeri çalışmalar psikiyatrik hastalıkların da karın ağrısı ya da kırıklar gibi görüntüleme yöntemleri yardımıyla tanılanıp tedavi edildiği bir dönemi başlatabilir.
Bu sonuçlar yeni çalışmalarla desteklenirse, doktorunuz gelecekte hangi antidepresanı almanız gerektiğine beyin MR’ınıza bakarak karar verebilir.
Kaynaklar ve ileri okuma:
Haber Neuroscience News
Orijinal Makale Nature Scientific Reports
Görsel FreePik.com
Anasayfamızdan daha fazla sinirbilim yazısına ulaşabilir, bize NöroBlog Podcast ya da NöroBlog YouTube kanalı üzerinden de erişebilirsiniz.
