Bir partide yüksek sesli müzik ve gürültüden yanınızdaki arkadaşınızı duyamadığınız oldu mu hiç? Böyle bir durumda arka plan gürültüsü nedeniyle beynimiz sesleri birbirinden ayıramaz ve yakınımızdaki insanları bile duymakta zorlanırız.
ABD’de bulunan Zuckermann Enstitüsü’nden bilim insanları “kokteyl partisi problemi” olarak bilinen bu sorunu çözmek amacıyla yeni bir işitme sistemi geliştirdi. Sistem beynin odaklandığı sesi diğerlerinden ayırarak yükseltirken arka plan seslerini bastırıyor.
Önce sistemin ne kadar iyi çalıştığını dinleyelim:
Videonun 8. saniyesinde bir erkek ve bir kadın aynı anda konuşmaya başlıyor ve iki sesi birbirinden ayırıp anlamak oldukça zor. 20. saniyede sistem çalıştırılıp erkek sesine odaklanılıyor, erkek konuşmacının sesi anlaşılır hale gelirken kadın konuşmacının sesi arka planda kalıyor. 35. saniyede ise odak erkekten kadına geçiyor ve bu defa kadın konuşmacının sesi oldukça iyi duyulurken erkek sesi arka planda kalıyor.
15 Mayıs’ta Science Advances dergisinde yayınlanan çalışma son dönemde giderek gelişen nöroteknolojilere bir yenisini ekleme iddiasında. Çalışmayı yürüten ekipten Dr. Mesgaranı beynin arka plan seslerini bastırıp duymak istediği sesleri yükselten kendine özgü doğal bir sistemi olduğunu, yeni işitme teknolojisinin bu sistemi nörobilimsel yöntemlerle güçlendirdiğini söylüyor. Mevcut işitme destekleri çoğunlukla bir mikrofon gibi hiçbir seçicilik olmaksızın ortamdaki tüm sesleri yükseltiyor.
Dr. Mesgarani daha önce yapılan sinirbilim çalışmalarında birbiriyle konuşan iki insanın beyin dalgalarının eşleştiğinin bulunduğunu belirterek, sistemin bu temel prensip üzerinden çalışarak eşleşen beyin dalgasına sahip insanın sesinin sistem tarafından yükseltilerek kalan tüm seslerin kısılabileceğini aktarıyor.
Yeni Teknolojinin Sorunları ve Kısıtlılıkları
Yeni sistemin kurulmasını sağlayan elektroensefalografi verileri epilepsi tedavisi amacıyla beyinlerinin üzerine elektrot yerleştirilmiş hastalardan geliyor. Sistemin bütün testleri de bu hastalar üzerinde yapılmış. Bilim insanlarının bundan sonraki amacı, bu verilerden yola çıkarak bu yeni nöroteknolojiyi giyilebilir/takılabilir bir cihaz haline getirmek.
Ayrıca şu anda sistemin çalışması için deneklerin sistemi kullanma konusunda bir süre eğitilmesi gerekiyor. Dr. Mesgaranı böyle bir sistemin günlük hayatta kullanılabilir hale gelmesi için yalnızca tanıdık/sürekli duyulan seslerin tanınmasının yetmeyeceğini, yeni seslerin de hızla tanınabilmesine olanak vermesi gerektiğini belirtiyor.
Yeni nöroteknolojinin günlük hayatta kullanıma girebilmesi için bir süre daha geliştirilmesi gerektiği kesin. Ancak nöromühendislik alanında yaşanan hızlı gelişim, bu teknolojinin de orta vadede hayatımıza girebileceğinin sinyallerini veriyor.
Yazan: Onur Arpat
Düzenleyen: Meriç Öztürk
NöroBlog’u Patreon üzerinden desteklemek için: patreon.com/NoroBlog
Kaynaklar ve ileri okuma:
Video YouTube – Zuckermann Institute
Haber Neuroscience News – Experimental brain-controlled hearing aid decodes, identifies who you want to hear
Anasayfamızdan daha fazla sinirbilim yazısına ulaşabilir, podcast ve videolarımıza erişebilirsiniz.
