Demans halk arasında bunama olarak bilinen nörolojik bir sorundur.
Demansta hangi belirtiler görülür?
En önemli belirtisi unutkanlıktır. Her unutkanlık demans değildir, ancak yaşlı insanlardaki tüm unutkanlıklar tıbbi bir değerlendirmeyi hak eder. Unutkanlığa ek olarak başka zihinsel sorunlar da ortaya çıkabilir. Hastalar sık sık özel eşyalarını kaybedebilirler. Her zaman gittiklere yerlere gitmekte ve yön bulmakta zorlanabilirler, kaybolabilirler. İletişim kurmakta zorlanabilirler, kelime hazneleri daralabilir. Hesaplama yetenekleri azalabilir. Günlük çatal, kaşık, tarak vb. alet kullanım becerileri bozulabilir. Hastalarda depresyon ve kaygı (anksiyete) bozuklukları gelişebilir.
Demans nasıl teşhis edilir?
İyi huylu yaşlılık unutkanlığı ile demans belirtisi olan unutkanlıkların birbirinden ayrılması önemlidir. İki durum arasındaki ayrım hastanın kapsamlı bir muayenesi, hastadan ve yakınlarından alınan bilgiler, nöropsikolojik değerlendirme ve gerekirse MR (emar, manyetik rezonans) ve BT (bilgisayarlı tomografi) gibi görüntüleme teknikleri ve laboratuvar tetkiklerinin birlikte yorumlanmasıya yapılmaktadır.
Her yaşlıda demans görülür mü?
Demansla ile ilgili en önemli risk faktörü yaştır. 70 yaşın üstündeki insanların ancak %5 ila 10’unda demans görülürken, 80 yaş üstünde bu oran %30’lara, 90 yaş üzerinde ise %80’lere kadar çıkabilmektedir. Bazı uzmanlara göre demans beynimizin nihai kaderidir, demans olup olmayacağımızı belirleyen ana faktör ne kadar uzun yaşayacağımızdır. Hastalık genelde ilerleyici bir seyir izlemektedir.
Demansa sebep olan hastalıklar nelerdir?
Demansa neden olan en önemli hastalık grubu nörodejeneratif hastalıklardır. Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, Lewy cisimcikli demans gibi hastalıklar bu gruptandır. Bunlar içinde ise en sık görüleni Alzheimer hastalığıdır. İnme gibi beyin damar hastalıkları (serebrovasküler hastalıklar) ve beyni etkileyen diğer sistemik hastalıklar da demansa neden olabilmektedir.
Demans nasıl tedavi edilir?
Demansın tek bir tedavisi yoktur, tedavisinde altta yatan hastalığın tedavisi ön plandadır. En sık görülen demans türu olan Alzheimer hastalığının günümüzde hala bir tedavisi yoktur. Hastalığa bağlı demans belirtilerinin daha yavaş kötüleşmesini sağlayan ilaçlar mevcuttur.
İngilizce : Dementia
Kavramla ilişkili NöroBlog yazıları:
