G protein kenetli reseptörler, hücre içinde G proteinlerine bağlı olarak bulunan büyük bir reseptör ailesinin genel ismidir. Hücre zarında yedi defa içeri ve dışarı doğru dolandıkları için (yukarıdaki şekil) yedi transmembran parçalı yapıda olan reseptörler olarak da isimlendirilirler.
Bu reseptörler hücre dışındaki maddeleri (serotonin, dopamin, histamin, GABA, glutamat gibi) ve uyarıları (koku, ışık gibi) algılayarak şekil değiştirirler ve böylece bağlı oldukları G proteininin aktifleşmesine neden olurlar. Aktifleşen G proteini ise hücrede enzimlerin aktifleşmesi ve iyon kanallarının açılması gibi bir çok hücre içi olayı tetikler.
Bu reseptörler sinir sistemimiz için oldukça önemlidir. Işık, koku, tat, hormonlar ve nörotransmiterler gibi hücre dışındaki pek çok sinyal G protein kenetli reseptörler tarafından algılanır. Bu reseptörler birçok hastalıkta önemlidir. Ayrıca ilaçların üçte biri bu reseptörlere bağlanarak etki göstermektedir.
2012 Nobel Kimya Ödülü bu reseptörlerin nasıl çalıştığını anlamamıza büyük katkıda bulunan Brian Kobilka ve Robert Lefkowitz‘e verilmiştir. Bu ödül G protein kenetli reseptörler üzerine yapılan çalışmalara verilen yedinci Nobel ödülüdür.
Eşanlamlı sözcük(ler): Yedi transmembran parçalı yapıda olan reseptörler
İngilizce: G-protein-coupled receptors (GPCRs), seven-(pass)-transmembrane domain receptors, 7TM receptors, heptahelical receptors, serpentine receptor, G protein–linked receptors (GPLR)
Kavramla ilişkili NöroBlog yazıları:
